Vernieuwde Klaas Doornbosbrug

Je staat vlakbij de Klaas Doornbosbrug over het Lettelberterdiep. Maar waarom heet de brug zo?

Deze brug is gerestaureerd in 2021 en vernoemd naar Klaas Doornbos, die aan de wieg stond van deze waterberging. Van mei 1989 tot en met december 1994 was Klaas Doornbos voorzitter van de waterschappen Westerkwartier en Electra. Nu zouden we dijkgraaf zeggen. Hij kwam met het plan voor wateropslag in het Zuidelijk Westerkwartier.

De Klaas Doornbosbrug en de Lettelberterbergboezem in de winter.

In die tijd beheerde het waterschap Electra het boezemwater van een groot deel van het gebied dat nu Waterschap Noorderzijlvest is. De boezem, dat zijn de grotere kanalen en het Lauwersmeer. Samen moeten ze veel water kunnen opslaan. Is er te veel water? Dan gaat dat via vrije lozing naar de Waddenzee. Maar dat kan alleen als het zeewater bij eb lager staat dan het water op het Lauwersmeer. Gemaal De Waterwolf bij Lammerburen en een gemaal bij Zoutkamp regelen de waterstand in de kanalen.

De Lettelberterbergboezem is aantrekkelijk voor vogels, waaronder de kokmeeuw. Foto: Johan Kruger

Waterproblemen

Rond 1990 waren er problemen met het water in het gebied van waterschap Electra:

• De boezemkanalen en het Lauwersmeer konden te weinig water opslaan. Daardoor schommelde de waterstand vaak en veel. Wanneer het veel regende en het water op zee hoog stond door harde wind was meer opslag nodig.
• Door de bodemdaling in Groningen moesten de gemalen bij Lammerburen en Zoutkamp meer water verpompen dan hun pompen aankonden.
• Bij hoog water konden de gemalen niet genoeg water verpompen naar het Lauwersmeer. Want dan liep daar het water over de kaden.
• Bij noordwestenwind en hoog water kwam het water uit het gebied slecht naar de gemalen. Dat kwam omdat het water uit Drenthe dan via het lage deel bij Lettelbert tegen de wind in en omhoog moest naar de gemalen. Soms liep het water zelfs terug naar het Lettelberterdiep.
• Diezelfde noordwestenwind blies het zeewater hoog op bij Lauwersoog. Daardoor kon het water van het Lauwersmeer dan zelfs bij eb niet naar de Waddenzee.

Oplossing: een bergboezem!

Als voorzitter van twee waterschappen wilde Klaas Doornbos de problemen graag oplossen. Alleen een extra pomp bij gemaal De Waterwolf was niet genoeg. Samen met een ingenieur bedacht Klaas Doornbos een plan: een bergingsgebied op het laagste punt, bij Lettelbert. Dat kon helpen om de problemen op te lossen. Toevallig kwam toen ook veel grond te koop op het laagste punt. Daar kon een bergboezem komen, met een lager deel met daar omheen een kade. Bij hoog water moest het vee zelfstandig naar huis kunnen lopen. Aangrenzende boeren konden de bergboezem huren. Zij konden het gebruiken voor het weiden van hun vee. Het bestuur van het waterschap Electra was het eens met dit plan. In 2003 is daarom de Lettelberterbergboezem aangelegd.

Koeien grazen in de Lettelberterbergboezem. Foto: Johan Kruger